In ons alledaagse leven gebeuren er wel eens dingen waarbij we uit frustratie woorden als “shit”
of “kut” laten vallen. Maar is dat werkelijk heftig genoeg om de immense emotie van tien minuten
te laat te zijn te uiten? Sommigen denken van niet en grijpen naar een woord dat veel dieper
snijdt: “kanker.”

Het is een woord dat ik persoonlijk veel te vaak hoor. Wekelijks, soms zelfs dagelijks, gebruiken
mensen van mijn leeftijd of zelfs jonger “kanker” als scheldwoord. Ik vind dat het de hoogste tijd
is om hierbij stil te staan en te delen wat dit met mensen kan doen.

Een jaar geleden ontving mijn broertje de verlossende boodschap dat hij was genezen van
lymfeklierkanker. Het leven begint langzaam weer normaal te worden voor hem; hij ziet er gezond
uit en pakt zijn leven weer op. Dit is een geweldige vooruitgang. Toch blijf ik schrikken en voel ik
een knoop van binnen als iemand “kanker” onnodig in een zin gebruikt. Dit woord hoort daar niet
thuis.

Opvallend is dat Nederland een van de weinige landen is waar ziektes als scheldwoorden of
vloekwoorden worden gebruikt. Dit lijkt echt een cultureel fenomeen te zijn, aangezien onze
zuiderburen in België bijna nooit ziektes gebruiken als scheldwoord terwijl ze vrijwel dezelfde taal
hebben. En juist “kanker” is een scheldwoord dat in andere talen niet wordt gebruikt.
Wat me nog meer verontrust, is dat ik veel internationale studenten dit vreselijke woord hoor
gebruiken. Juist op het moment dat ze aan een nieuw tijdperk in hun leven beginnen, ver weg van
huis, voelen ze blijkbaar de drang om erbij te horen of ‘cool’ gevonden te worden door dit woord
te gebruiken. Is het echt zo belangrijk om op deze manier geaccepteerd te worden? Of hebben
we in Nederland simpelweg te weinig aandacht voor dit soort zaken? Ik zie om me heen dat er te
pas en te vaak te onpas wordt gescholden met “kanker,” niet alleen als vloek, maar ook om iets
als “geweldig,” “prachtig,” of “heerlijk” te beschrijven.

Toen mijn broertje net klaar was met zijn chemotherapie, leerde we tijdens onze zomer vakantie
nieuwe mensen kennen in ons hostel. We hadden een gezellige avond vol leuke gesprekken.
Allemaal waren we aan het interrailen, en dat betekende vertragingen, overvolle treinen en
gemiste aansluitingen – enorm irritant natuurlijk. Voor hen was het niet alleen irritant, maar “kanker
irritant.” Dit was een van de eerste keren dat ik het woord “kanker” als scheldwoord hoorde nadat
mijn broertje de diagnose had gekregen. Het raakte me, en mijn broertje en ik staarden elkaar
sprakeloos aan.

Later vroeg ik hem wat hij er van vond dat mensen het woord kanker als scheldwoord gebruikte.
Zijn antwoord brak mijn hart: “Ik laat ze maar praten, ze weten toch niet waar ze het over
hebben.” Hij had gelijk; ze weten inderdaad niet waar ze het over hebben, en ik hoop dat ze dat
ook nooit zullen weten. Niemand zou zo’n ziekte mogen ervaren. Maar het klopt niet. Mijn
zestienjarige broertje, die nog maar drie maanden geleden op het randje van de dood
balanceerde, moet nu omgaan met mensen die “kanker” achteloos in hun verhaal gebruiken. De
patiënten en overlevenden van kanker verdienen geen scheldwoord, maar een medaille voor hun
moed, hoop en kracht.